مرکز قرآن و حدیث کریمه اهل‌ بیت علیها السلام

بسم الله الرحمن الرحیم 

در خدمت سوره بقره، جلسه ششم از سلسله مباحث تفسیر آسان هستیم. آیات مورد بحث امروز، آیات بیست و یک تا بیست و دو سوره بقره است.

در آیات پیشین، مردم در برابر هدایت الهی به سه طایفه تقسیم شدند:

* **متقین:** کسانی که تسلیم هدایت هستند.

* **کافران:** کسانی که آگاهانه و با عناد، ایمان نمی‌آورند.

* **منافقان:** کسانی که برای منافع ظاهری، ایمان می‌آورند اما از برکات باطنی آن بی‌بهره‌اند.

اما قرآن تنها یک کتاب توصیف‌کننده نیست؛ کتاب هدایت است. پس پس از این تقسیم‌بندی، این پرسش مطرح می‌شود که چگونه می‌توان در زمره متقین قرار گرفت؟ آیات ۲۱ و ۲۲ در واقع جمع‌بندی و ارائه راهکار هستند.

### راهکار اصلی: دعوت همگانی به عبودیت

خداوند خطاب خود را به «یا أَیُّهَا النَّاسُ» (ای مردم) آغاز می‌کند. این خطاب عمومی، همه انسان‌ها را فارغ از گروه و دسته‌بندی‌شان، شامل می‌شود و راه نجات و رسیدن به مقام تقوا را نشان می‌دهد:

**«یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»**

(ای مردم! پروردگارتان را پرستش کنید، همان که شما و پیشینیان شما را آفرید، تا پرهیزگار شوید.)

راه اصلی برای پیوستن به صف متقین، چیزی جز «عبودیت» و بندگی خالصانه خداوند نیست. تقوا و جایگاه والای متقین، محصول و نتیجه این بندگی است. این مسیر، با چشم‌دوشی از تعصبات قومی، نژادی، حزبی و حتی افتخارات ظاهری مذهبی و تنها با تسلیم در برابر فرمان خداوند به دست می‌آید.

### انگیزه‌سازی برای عبودیت: یادآوری نعمت‌های خدا

برای اینکه این تسلیم شدن آسان‌تر شود، قرآن به توصیف پروردگار و نعمت‌های بی‌شمار او می‌پردازد تا انسان خودبه‌خود به سوی شکرگزارى و بندگی جذب شود.

**«الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ»**

(همان [پروردگاری] که زمین را برایتان بستری گسترانید و آسمان را بنایی استوار، و از آسمان آبی فرود آورد و به وسیله آن، از میوه‌ها روزی‌ای برای شما بیرون آورد.)

در این آیات به چند نعمت کلیدی اشاره می‌شود:

1. **زمین به مثابه بستری آماده:** زمین با تمام ویژگی‌های منحصربه‌فردش—از گرانش مناسب تا استحکام کافی برای ساختمان‌سازی و نرمی لازم برای کشاورزی—بستری ایده‌آل برای زندگی انسان است. این شرایط در سایر کرات آسمانی بی‌نظیر است.

2. **آسمان به مثابه سقفی محکم:** نظام حاکم بر کرات و کهکشان‌ها، به گونه‌ای استوار و دقیق است که نظم جهان را حفظ کرده است.

3. **نزول باران و رویش روزی:** نزول باران از آسمان، که مدیریت آن کاملاً در دست خداست، اساس تولید انواع محصولات و روزی انسان‌ها را تشکیل می‌دهد. فقدان این نعمت، حیات بشر را با مخاطره جدی مواجه می‌سازد.

والسلام علیکم و رحمة الله.