نبوت | خلاصه درس بیست و هشتم
بازگشت به لیست مراحل f9خلاصه درس بیست و هشتم
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع بحث بعدی راجع به مباحث کلی نبوت بحث پیامبران اولوالعزم است. پیامبران را می توان به سه دسته تقسیم کرد: پیامبران اولوالعزم، پیامبران مرسل، و سایر پیامبران غیر مرسل.
پیامبران اولوالعزم پنج نفر بودند حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسی، حضرت عیسی و پیامبر اعظم حضرت محمد صل الله علیه و آله و سلم. و پیامبران مرسل سیصد و سیزده نفر بودند. بقیه صد و بیست چهار هزار پیامبر پیامبران غیر اولوالعزم و غیر مرسل بودند. البته پیامبران اولوالعزم: هم اولوالعزم بودند و هم رسول بودند، و هم نبی بودند. و پیامبران مرسل: هم نبی بودند و هم رسول بودند. ولی بقیه پیامبران فقط نبی بودند. چه بسا مثلاً فقط پیامبر شهر خودش یا حتی فقط خانواده خودش بوده است.
پس پیامبران اولوالعزم
کلمه اولوالعزم در قرآن وجود دارد و در سوره احقاف آمده (فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرسل ولا تستعجل). پس پیامبران اولوالعزم به پیامبرانی گفته می شود که صاحب تصمیم‌های بسیار قوی و صاحب شریعت و کتاب بودند.
روایتی از امام صادق علیه‌السلام داریم که فرمودند سادات انبیاء، و مرسلین (سروران و بزرگان) پنج نفرند که رسولان اولوالعزم و محور گردونه‌ی شریعت به شمار می‌روند. حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسی، حضرت عیسی و پیامبر اعظم حضرت محمد صل الله علیه و آله و سلم که درود خدا بر آنها، که درود خدا بر آنها و تمام پیامبران باد.
حدیثی از امام رضا علیه‌السلام داریم که فرمودند پیامبران اولوالعزم به این سبب به این نام نامیده شدند که صاحبان شریعت و عزم‌ها بودند، تصمیم هایی بسیار قوی داشتند و این به‌خاطر آن است که هر پیامبری بعد از حضرت نوح بر شریعت و منهاج حضرت نوح و تابع کتاب او بود تا زمان ابراهیم علیه‌السلام. و هر پیامبر در زمان ابراهیم و بعد از او بر شریعت و منهاج او و تابع کتاب حضرت ابراهیم بود تا زمان حضرت موسی. و هر پیامبری در زمان حضرت موسی و بعد از او بر شریعت و منهاج او و تابع کتاب او بود تا زمان حضرت عیسی. و هر پیامبری در زمان حضرت عیسی و بعد او بر منهاج و شریعت او و تابع او تا زمان پیامبر ما حضرت محمد صل الله علیه و آله و سلم. که این‌ها پنج‌نفر پیامبران اولوالعزم و افضل پیامبران و رسولان بودند.
ششمین بحث ما درباره مباحث کلی پیامبران بحث نام پیامبران در قرآن است که آیا نام پیامبران در قرآن آمده؟ که پاسخ آن خیر است. از میان پیامبران فقط بیست و هفت نفر اسمشان در قرآن آمده که اگر ما اسماعیل بن ابراهیم را از اسماعیل صادق‌الوعد دوتا بدانیم (چون بعضی یکی می‌دانند) می‌شوند بیست و هفت پیامبر. پس ما بسیاری از پیامبران را نمی شناسیم.
آیه ۷۸ سوره غافر می‌فرماید (ولقد أرسلنا رسلًا من قبلک منهم من قصصنا علیک و منهم من لم نقصص علیک و ما کان لرسولٍ أن یأتی بآیةٍ إلا بإذن الله) و ما به درستی قبل از تو پیامبرانی فرستادیم که سرگذشت بعضی را برایتان نقل کرده‌ایم و برخی را نقل نکردیم هیچ پیامبری نمی‌تواند آیت و معجزه‌ای بیاورد مگر به اذن خدا.
در برخی از آیات قرآن سرگذشت بعضی از پیامبران نقل شده ولی اسمی از آنها نیامده است. مثلا حضرت خضر در قرآن نیامده ولی ماجرای آن در سوره کهف ذکر شده است.
آیه 66 سوره کهف (و قال له موسی هل أتبعک)
ولی در روایات این بحث مفصل ذکر شده و یا
آیه 259 سوره بقره (کالذی مر علی قریةٍ و هی خاویةٌ على عروشها)
در روایات داریم که این شخص اسمش ارمیای پیامبر بوده و برخی هم گفته اند عزیر پیامبر بوده است.
آنچه که در روایات آمده را هم اگر جمع کنیم ۱۰ مورد است که در مجموع می شود ۳۷ پیامبر. بقیه پیامبران را ما نمی‌شناسیم. از امام صادق سؤال کردند که آیا مجوس پیامبری داشت؟ فرمود بله پیامبری داشتند که امت، پیامبر را کشتند و... این موارد در قرآن نیامده و در روایات هم با اسم نیامده اما شاید همان زرتشت باشد که به آیین زرتشتی می گویند آیین مجوس. در قرآن و روایات ما تحت عنوان مجوس از آن یاد شده است.
پس ما پیامبران صاحب شریعت را معرفی کردیم و همه پیامبران را که به سه دست تقسیم کردیم. و این‌که همه پیامبران اسم شان در قرآن ذکر نشده است. پیامبران را از لحاظ کل محتوا به دو دسته تقسیم می‌کنیم پیامبران صاحب شریعت یا پیامبران تشریعی و پیامبرانی که صاحب شریعت نبودند یا پیامبران تبلیغی. نقش پیامبران تبلیغی بعد از پیامبر اسلام به عهده علما گذاشته شده است. در حال حاضر رسالت پیامبران گذشته به‌عهده علما در دوره آخرالزمان واگذار شده است.